Kur’ân-ı Kerim, tüm zamanlara inmiş, her dem taze, her an geçerli, her soruya cevap, her derde şifa, her gelene açık, herkese hitap eden Hakk Mesajıdır.
Hak Kitap’taki evrensel mesajlar, uyarılar, hadiseler her döneme rehberlik etmekte, karanlıklara ışık tutmaktadır. Bu yazıda Kur’ân’da geçen üç put isminden hareketle günümüz izdüşümlerine işaret etmeye çalışacağız.
Allah Azze ve Celle Kur’ân-ı Kerimde buyurur: “Lât ve Uzza'ya ve diğer üçüncüsü Menat'a ne dersiniz?" (Necm, 53/19-20)
Cahiliye dönemde yukarıda bahsi geçen putlar çok meşhurdur. Kureyş Kabilesi meleklerin (haşa) Allah’ın kızları olduklarına inanırdı. Bu üç putun da beyaz tenli, genç ve güzel kız olduklarını tasavvur eder, Kabe ziyaret edilirken bunların hürmetine isteklerde bulunulurdu. Bazı rivayetler bu putların Kabe’nin içinde yer aldıklarını aktarır. Bazı bilgilerde ise bunların başka tapınaklarda yer aldığını bildirir. Önemli olan nerede oldukları değil, bizde nerede durduklarıdır.
Lât: Etimolojik olarak “ilah” (El/Elot/Elat/Lat/Elohim/Allot//İlah) sözcüğünün bozulmuş halidir. Otorite kavramının karşılığıdır.
Kaynaklar lât’ı, yağ ile yiyecekleri ıslatıp insanlara ikram etmek suretiyle kendisine taptıran biri olarak aktarmaktadır. Yani insanlara dönemin en kıymetli yiyeceklerini ikram eden ve buna karşı kendini öne çıkaran, kendisine köle eden biri. Günümüzdeki karşılığı “otorite” olarak şerh edebileceğimiz bir put. Bu otorite putu her dönemde kendine köleler bulmuştur. Efendilik yaparak köleleştiren tüm sistem, kişiler hep put dairesindedir.
Uzzâ: Kavramlar cümle içindeki bağlamlarına göre mana kazanır. Uzzâ ifadesi lât’tan sonra gelip ilk sözcükle ilgilidir. Aziz kelimesinin bozulmuş hali olup “güç, kudret, kuvvet” anlamına gelir. Otorite kuvveti doğurur. Kuvvet, otoriteyi korur. Biri birini doğurur ve birbirini büyütür.
Menât: Ayette ilk iki put sıralandıktan sonra “üçüncüsü” ifadesi ile Menât kavramına dikkat çekilmektedir. İlk ikisinin sonucu olarak ortaya çıkan, ilk ikisini destekleyip sonuç olan kavramdır. Yani "para”
Menna/Mamon/Money/Many/Menat/Manat… Hepsi kendi dillerinde para anlamındadır.
Kur’ân-ı Kerim tüm zamanlara ve insanlığın tamamına indiğine göre kavramları da tüm zamanlarda karşılık bulur. Günümüzde Cahiliye döneminin şekli putçuluğu ortadan kalktı. Elhamdülillah. Ancak mana olarak insanı helak edecek putçuluk devam etmektedir. Bizi Yaratan ve kurtuluş yollarını bize gösteren Allah, bizden önce yaşamış kavimlerin, milletlerin halini bize bildirerek bizi uyarmaktadır. Onların düştükleri acıklı hallere düşmeden dünya ve ahiret huzurunun yollarını bize göstermektedir. Allah’ın önüne geçen ve Allah’ı unutturan her şey puttur. İnsanlık modern cahiliye dönemi yaşamaktadır. Kendi yaptıkları helvadan putlar kalkmış olsa da otorite, güç, para putları maalesef geçerliliğini korumaktadır. Sadece kendisine kulluk etmemizi isteyen Allah’a, başka bir şeyi ortak ve eş koşmadan ömür yolculuğumuzu tamamlama gayretinde olmak, Hz. İbrahim misali tüm putları kırmaktır.
Ne mutlu Allah’a kul, Efendimiz’e Ümmet olanlara… Putları kıranlara, içini temizleyenlere...